منیر جان بزرگی فعال رسانه‌ای در یادداشتی نوشت: سرشماری جمعیت، سازمان ملی نظر سنجی و شورای ملی تحقیقات اقتصادی کاربردی نشان می‌دهد که نرخ رشد سالانه اقتصاد (مستقیم و غیر مستقیم) در صنعت صنایع‌دستی می‌تواند حدود ۲. ۵ درصد باشد. یکی از چالش‌ها و فرصت‌های مهم کشور در موضوع اشتغال و آموزش مهارت در زمینه رشته‌های صنایع‌دستی به زندانیان است.
تأثیر هنر صنایع‌دستی هم از نظر روحی و هم از لحاظ کار آفرینی یکی از مواردی است که کمتر به آن توجه شده است. با حضور هنرمندان این رشته در زندان می‌توان بسیاری از افراد زندانی را با این تفکر که با ایجاد و خلق آثار هنری می‌توانند یک صنعتگر و هنرمند باشند را تشویق به یادگیری و ساخت کرد. براساس ماده ۸۱ اعلامیه جهانی حقوق بشر هر کس حق دارد از آموزش بهره‌مند شود.
در رابطه با حق آموزش این نکته حائز اهمیت است که «حق آموزش» از حقوقی نیست که بتوان آن را از آحاد جامعه هر چند مرتکب جرم شده باشند، سلب کرد بلکه با توجه به اینکه هدف اولیه سیاست کیفری هر حکومت مردمی و قانون مدار این است که با اعمال کیفر حبس به بازسازی شخصیت مجرمان همت گمارد و با زمینه‌سازی اصلاح آنان، مقدمه بازگشت آنان را به زندگی شرأفتمندانه و آغوش اجتماع فراهم سازد، تلاش می‌شود با گسترش آموزش و مهارت‌آموزی در زندان‌ها و مؤسسات وابسته به آن‌ها سعی در ارتقای سطح علمی، فنی و مهارتی زندانیان کرده تا از این رهگذر گامی برای اصلاح آنان برداشته شود.
با وجود مزایای بسیار آموزش در زندان‌ها، این آموزش‌ها همواره با تهدیدها و آسیب‌هایی روبرو هستند. با توجه به متمایز بودن آموزش در زندان‌ها نسبت به سایر بخش‌های جامعه، بررسی نقاط قوت و ضعف این دوره‌ها با توجه به عوامل انسانی و شرایط محیطی و اجتماعی دخیل در این آموزش‌ها و تا ثیرگذاری آن بر عملکرد زندانیان ضروری می‌کند.
آنالیز SWOT یکی از ابزارهای مهم در تحلیل فرصت‌ها و تهدیدها برای ارائه استراتژی‌های مناسب است. در رهیافت swot نخست نقاط قوت، نقاط ضعف و فرصت‌ها و تهدیدها فهرست می‌شوند آنگاه در مورد آن‌ها بحث و تبادل نظر شده و متناسب با استراتیژی‌هایی طراحی می‌شوند. تکنیک swot مسائل را در دو بعد داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می‌دهد. در تحلیل خارجی، فرصت‌ها و تهدیدهای پیرامون آموزش زندانیان بررسی می‌شود و بیشتر وقایعی مورد بررسی قرار می‌گیرند که شکل‌گیری آن‌ها خارج از چارچوب آموزش در زندان‌ها است و عمدتاً به مسائل پیرامون ارتباط دارد که طبق مدل بدست آمده از نظریه زمینه‌ای و مقوله هسته آن، تأثیر ساختار را می‌توان بیان کرد. در تحلیل داخلی مسائلی مورد بررسی قرار می‌گیرند که به ساختار درونی آموزش زندانیان ارتباط دارد و بیشتر تحت تأثیر دستور العمل‌ها، مدیریت‌ها، قوانین و مقررات داخلی است.
نقاط قوت: مواردی هستند که در سیستم مورد نظر از آسیب‌های بحران مصون بوده‌اند و ابتدایی‌ترین اقدام در راستای بحران‌زدایی، تالش برای حفظ و تقویت آن هاست.
تمایل به دوره‌های خدماتی محصول محور و بازار محور تمایل به حرفه‌ها و دوره‌هایی که در آینده شغلی نیاز به سرمایه کمتری دارند تمایل به حرفه‌ها و دوره‌هایی که در آمد بیشتری در آینده شغلی دارند تنوع دوره‌های آموزشی و قدرت انتخاب زندانیان وجود تشویق‌هایی از جمله کاهش دوره محکومیت و مرخصی.
نقاط ضعف: در واقع نقاط بحرانی سیستم هستند که بیشترین آسیب به آن‌ها وارد شده است و مبرم‌ترین اقدامات جبرانی باید در راستای برطرف کردن آن‌ها انجام شود.
عدم ارائه برخی از حرفه‌های آموزشی مورد علاقه زندانیان بدلیل نبود امکانات و تجهیزات، عدم تطبیق طول دوره آموزش با زمان استانداردهای آموزشی، عدم تطبیق امکانات وتجهیزات آموزشی با استانداردهای آموزشی پایان دوره محکومیت و عدم اتمام دوره آموزشی طی شده توسط فرد، عدم اجرای بعضی از دوره‌های آموزشی به دلایل امنیتی، تصویربرداری وتلفن همراه، عدم تفکیک مسئولیت‌های تأمین مواد مصرفی فی مابین اداره زندان‌ها وفنی وحرفه‌ای، عدم شفافیت تفاهم نامه‌های منعقده فی مابین اداره کل زندان‌ها و فنی وحرفه‌ای مجزا، نبودن فضای آموزشی حرفه‌های مختلف آموزشی، قرار گرفتن آموزش در اولویت دوم اداره زندان‌ها.
فرصت‌ها: استعدادها یا ظرفیت‌های نهفته در سیستم هستند که هر چند در شرایط فعلی امکان بروز چندانی نیافته‌اند، اما هنوز در اثر بحران دچار آسیب جدی نشده‌اند. فرصت‌ها در یک سیستم بحران‌زده، به سرعت سهولت از دست می‌رود، لذت پس از شناسایی، باید تدابیر لازم برای استفاده از آن‌ها اتخاذ شود.
وجود تفاهم نامه بین زندان‌ها و فنی وحرفه‌ای حمایت سازمان آموزش فنی وحرفه‌ای از دوره‌های سیار زندان‌ها، حمایت از افراد دارای گواهینامه‌های مهارتی استفاده از امکان مختلف زندان‌ها و کانون‌های اصلاح وتربیت (به عنوان کارگاه‌های آموزشی، امکان ایجاد کسب و کار پس از شرکت در دوره آموزشی وکسب مهارت، تطبیق مهارت‌های آموزش داده شده با بازار کار، وجود نیروی کار رایگان و استفاده از ظرفیت‌های زندانیان، افزایش مشاغل جدید و تعریف دوره براین اساس تهدیدها، موارد خطرزایی هستند که هر چند در حال حاضر ممکن است نقش اساسی در بحران نداشته باشند، ولی اگر همین روند را طی کنند، می‌توانند مشکلات جدی ایجاد کنند ازاین رو کنترل و مهار آن‌ها ضروری است.
عدم حمایت کافی از زندانیان آزاد شده مهارت آموخته، مدرک گرایی، امیدواری کم زندانیان به تأمین سرمایه اولیه ایجاد کسب وکار.
می‌توان از تلاقی چهار عامل نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها، استراتژی‌هایی تدوین کند، که می‌توان آن‌ها را به شرح ذیل پیشنهاد کرد:
- حمایت مالی واعطای تسهیلات به زندانیان مهارت آموخته
- تشویق و ترغیب مربیان با استفاده از عوامل انگیزشی مادی و معنوی
- توسعه آموزش حرفه‌هایی که امکان تأمین درآمد برای زندانیان دارند
- تعریف دوره‌های محصول محور و بازار محور
- ایجاد تنوع در دوره‌های آموزشی و تعریف دوره‌های جدید
- ایجاد رشته‌های جدید و تنوع دوره‌ها
- استفاده از ظرفیت رسانه‌های عمومی و ایجاد نمایشگاه فروش محصولات صنایع‌دستی زندانیان
-افزایش حرفه‌های آموزشی بر اساس نیازسنجی و تناسب حرفه‌ها با نیاز و علایق زندانیان
-تعریف دوره‌های جدید و جذاب برای مراکز کانون واصلاح و تربیت
- اعطای تسهیلات و وام‌های کم بهره به مهارت آموختگان زندانی جهت ایجاد کسب و کار
- تشکیل تعاونی برای مهارت آموختگان زندانی
انتهای پیام/
نظر شما